Τα πρώτα 27 πράγματα που μας έμαθαν τα χρόνια της κρίσης

Πριν από λίγες ημέρες συμπληρώσαμε τέσσερα χρόνια Μνημονίου. Ήρθε η ώρα να δούμε τι ακριβώς μάθαμε από τη ζωή μέσα στην κρίση.

H επιβίωση στο ελληνικό κράτος είναι ένας διαρκής αγώνας που εξαρτάται από τη λογική, την υπομονή, την αυτογνωσία και το θάρρος.

Η ελληνική οικογένεια, αν και δικαίως συκοφαντημένη για τα υπαρξιακά ζητήματα που γιγαντώνει, ήταν ένας από τους παράγοντες που περιόρισαν την κρίση.

Τα social media έμοιαζαν η λύση για μια νέα επικοινωνία. Τελικώς, αποδείχθηκαν ένα μοντέρνο καφενείο. Υπάρχει και σωστή διάδραση, αλλά, όπως σε μια συζήτηση, θα επικρατήσουν οι φωνακλάδες, οι attention whores και οι ματαιωμένες προσωπικότητες.

Η ποιότητα μιας κυβέρνησης φαίνεται από τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρεται στους αδύναμους. Στους συνταξιούχους, στους μετανάστες, σε όσους δεν έχουν μέσα επιβίωσης. Καμία κεντρική ποιότητα δεν διαφάνηκε· μόνο ανθρωποφαγία.

Η φιλανθρωπία δεν είναι σπορ για λίγους. Η αλληλεγγύη μπορεί να θριαμβεύσει - ειδικά εκεί που δεν έχει κάμερες.

Δεν είναι δύσκολο να βρεις νέο ρόλο για τον εαυτό σου. Στην κρίση παρακολουθήσαμε πολλούς να βγάζουν το σακάκι του bon viveur για να βάλουν το Τ-shirt του διαδηλωτή. Το δύσκολο είναι να πείσεις πως το εννοείς. Kυρίως τον εαυτό σου.

Παρακολουθώντας την πολιτική, δεν χρειάζεται να τα παίρνεις όλα προσωπικά. Για την ακρίβεια, αν τα παίρνεις όλα προσωπικά, έχεις πρόβλημα.

Οι κοντινοί σου άνθρωποι ενίοτε δίνουν μια αποσπασματική, προστατευμένη και παραμορφωτική εικόνα της πραγματικότητας. Μια απόσταση από τον μικρόκοσμο πάντα κάνει καλό.
Όχι, ο χρυσαυγίτης δεν είναι «μέσα μας», όπως έλεγε η παλιά αφήγηση της «σοβαρής Ακροδεξιάς». Είναι εκεί έξω και πρέπει να τον απομονώνουμε.

Είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να εξευτελίσεις, να περιγελάσεις, να ταπεινώσεις με τη λογική και το χιούμορ έναν φασίστα, παρά να τον αντιμετωπίσεις με την ίδια του τη βία.

Η ελληνική τηλεόραση ουδέποτε ήταν σοβαρή, για να σοβαρέψει με την κρίση.
 

Είναι εύκολο να υπερεκτιμήσεις τα άφθαρτα νιάτα ως «πολιτική λύση». Δεν έχουν πάντα τη σωστή λύση. Για την ακρίβεια, εκτός από θράσος, σπάνια την έχουν.

Το να έχεις startup δεν σημαίνει πως έχεις τις λύσεις για μια νέα Ελλάδα. Απλώς προσπαθείς να κάνεις καλύτερη τη ζωή σου. Δεν είναι κακό, αλλά δεν είναι και επανάσταση. Το να πλασάρεις το lifestyle ως επανάσταση, απέτυχε δύο γενιές πριν.

Όλα τα δεινά ξεκίνησαν από τις φοιτητικές κομματικές παρατάξεις στα πανεπιστήμια. Αν η κρίση έπρεπε να μας μάθει κάτι, αυτό θα έπρεπε να ήταν η εξόντωσή τους.

Η σκληρή δουλειά - θα έπρεπε, αλλά - δεν είναι πάντα η λύση.

Οι Ελληνες προτιμούν να γράφουν για την κρίση, παρά να διαβάζουν νηφάλια για αυτήν. Εκδόθηκαν χιλιάδες βιβλία, διαβάστηκαν ελάχιστα (το 59% των Ελλήνων διάβασε τουλάχιστον ένα βιβλίο τον τελευταίο χρόνο. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 71%).

Αν πεις ένα καλά σκηνοθετημένο ψέμα, το πιο πιθανό είναι πως η ελληνική κοινωνία θα σε αποδεχθεί. Και αν δεν την ενοχλήσεις, θα σε σεβαστεί περισσότερο από το να πεις μια ενοχλητική αλήθεια.

Είναι πιο εύκολο να μισείς από το να σκέφτεσαι. Και ακόμη πιο εύκολο να μισείς τον εαυτό σου, από το να τον αγαπάς.

Μη διαβάζεις ποτέ τα σχόλια στα άρθρα στο Ιnternet. Συνήθως θα αποθαρρυνθείς για το ανθρώπινο είδος.

Ό,τι και να συμβεί, η ζωή συνεχίζεται.

Ένας Κλούνεϊ βοηθάει περισσότερο την εθνική υπερηφάνεια, από μια επίσκεψη σε ένα μουσείο. (Το 25% των Ελλήνων επισκέφθηκε ένα μουσείο τον χρόνο. Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 41%).

Τις περισσότερες συμπεριφορές της ελληνικής κρίσης τις έχουν διηγηθεί από το 1991 οι «Απαράδεκτοι».

Είναι διαφορετικό να κάνεις καταλήψεις και διαφορετικό να προσπαθήσεις να κυβερνήσεις.

Μην υποτιμάς ποτέ την ενίοτε όμορφη, αλλά και σκοτεινή, πολιτική και μπερλουσκονική δύναμη του ποδοσφαίρου.

Όσοι φωνάζουν πιο πολύ, είναι και οι πιο ύποπτοι.

Αν φωνάζεις, σπάνια πετυχαίνεις. Εκτός και αν είσαι ο Αδωνις Γεωργιάδης ή ο Γιώργος Τράγκας.

Το ελληνικό καλοκαίρι είναι η λύση στα περισσότερα προβλήματα.

Θεοδωρόπουλος Δημήτρης, tovima.gr/opinions