Περί του χρώματος της προσόψεως του σπιτιού μας

Ξέρουμε πως το θέμα της επιλογής χρώματος για το εξωτερικό του σπιτιού δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Οι περισσότεροι ψάχνοντας για μια ουδέτερη και διακριτική λύση επιλέγουν λευκά «σπασμένα» με άλλα χρώματα, με αποτέλεσμα, τις περισσότερες φορές, να καταλήγουν να μένουν σε σπίτια φυστικί, καναρινί, ροζ και λαχανί! Φυσικά δεν μπορούμε να σας προτείνουμε συγκεκριμένο χρώμα για να βάψετε το σπίτι σας, καθώς η αισθητική είναι και υποκειμενικό ζήτημα, μπορούμε όμως να σας προσφέρουμε μπόλικο υλικό για σκέψη. 

Είναι γνωστό ότι το μάτι αγαπά τα φυσικά χρώματα, τα χρώματα δηλαδή που απαντώνται στη φύση. Φυσικά θα ισχυριστεί κανείς πως το λαχανί και το καναρινί υπάρχουν στη φύση, όχι όμως σε μεγάλες επιφάνειες. Μιλάμε για χρώματα πιο γήινα όπως τα μπεζ, τα καφέ, τα γκρι, τις βαθιές αποχρώσεις του κόκκινου και του κίτρινου, του μπλε και του πράσινου. Δεν είναι τυχαίο που οι νεοκλασσικοί αρχιτέκτονες, οι οποίοι αναζητούσαν την αρμονία στο σχεδιασμό του κτιρίου, χρησιμοποιούσαν τα βυζαντινά χρώματα, δηλαδή την ώχρα, το χονδροκόκκινο (κεραμιδί), το λουλακί, το μαύρο και το λευκό. Πρόκειται για χρώματα που παράγονται με φυσικό τρόπο από πέτρες και φυτά-στην περίπτωση του λουλακιού και χρησιμοποιούνταν ανέκαθεν στην ελληνική λαϊκή αρχιτεκτονική, από τα νησιά μέχρι τα παραδοσιακά αρχοντικά της βορείου Ελλάδας.

Σήμερα τέτοια χρώματα βρίσκει κανείς στο εμπόριο σε υγρή μορφή, αλλά και σε μορφή σκόνης, όπως τα προμηθεύονταν δηλαδή οι παλιοί μάστορες. Εκείνοι συνήθως τα ετοίμαζαν αναμιγνύοντας τη σκόνη με τον κατάλληλο διαλύτη, όμως υπάρχει και μια άλλη πολύ ενδιαφέρουσα τεχνική, που στις μέρες μας κερδίζει συνεχώς έδαφος. Σύμφωνα με αυτήν, το χρώμα σε σκόνη προστίθεται στον φρέσκο σοβά, πριν αυτός να εφαρμοστεί στην εξωτερική επιφάνεια του σπιτιού. Έτσι όταν ο σοβάς απλώνεται, το χρώμα «εγκλωβίζεται» στο εξωτερικό επίχρισμα του σπιτιού και παλιώνει με όμορφο τρόπο μαζί με το σπίτι, χωρίς να ξεφλουδίζει στο πέρασμα του χρόνου. Στην αγορά μπορεί να βρει κανείς και έτοιμους σοβάδες με χρώμα. 

Φυσικά δεν χρειάζεται ολόκληρο το σπίτι να βαφτεί ένα χρώμα. Θέλει όμως προσοχή το που θα τοποθετήσει κανείς το κάθε χρώμα, καθώς προσοχή θέλει και το πόσα χρώματα θα χρησιμοποιήσει κανείς. Ο επιτυχής συνδυασμός στα κατάλληλα σημεία είναι που θα κάνει τη διαφορά. Γενικά υπάρχει ο εξής κανόνας: ότι βρίσκεται σε υποχώρηση στην πρόσοψη, πιο πίσω δηλαδή, βάφεται πιο σκούρο. Με αυτόν τον τρόπο το μάτι αντιλαμβάνεται καλύτερα τη διάταξη των όγκων χωρίς να μπερδεύεται, άρα το αποτέλεσμα είναι πιο ευχάριστο και αρμονικό. Σε ένα σκεπαστό μπαλκόνι για παράδειγμα, ο τοίχος που σκιάζεται μπορεί να πάρει ένα διαφορετικό χρώμα, πιο σκούρο ή ακόμη και πιο έντονο από το υπόλοιπο σπίτι. Διαφορετικό χρώμα μπορεί να έχει επίσης ένας ολόκληρος όγκος που ξεχωρίζει από το κυρίως σώμα του κτιρίου, π.χ. αυτός του κλιμακοστασίου σε μια πολυκατοικία. 

Οι αρχιτέκτονες του μοντέρνου κινήματος, χρησιμοποιούσαν το χρώμα όχι ως διακοσμητικό, αλλά ως ένα στοιχείο σημαντικό για την αρχιτεκτονική σύνθεση του κτιρίου. Γι’ αυτό έβαζαν συγκεκριμένα χρώματα σε συγκεκριμένα δομικά στοιχεία του κτιρίου, όπως στις κολώνες και στα δοκάρια. Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα, που συναντά κανείς σήμερα σε πολυκατοικίες του 70’ και του 80’, είναι να είναι βαμμένος ο σκελετός του κτιρίου γκρι ή γκρι-πράσινος (που συνήθως είναι και εμφανής από γυμνό μπετόν) και οι τοίχοι λευκοί. Οι μοντέρνοι επίσης ξεχώριζαν τις λεπτομέρειες–υδρορροές, καπνοδόχους, από το κυρίως σώμα του κτιρίου βάφοντάς τες ένα ξεχωριστό χρώμα (συνήθως επέλεγαν έντονα και καθαρά χρώματα, όπως κόκκινο, κίτρινο ή μπλε. 

Ενδιαφέρον στην όψη παρουσιάζουν και τα κουφώματα σε διαφορετικά χρώματα πέραν του λευκού. Παράθυρα και πόρτες στο χρώμα της ελιάς, κυπαρισσί, γκρι, είτε και στο φυσικό τους χρώμα, του ζεστού ξύλου ή του ψυχρού αλουμινίου, δημιουργούν μια ενδιαφέρουσα χρωματική εναλλαγή στις προσόψεις.

Τέλος, δεν θα πρέπει να παραβλέπει κανείς κατά την επιλογή χρωμάτων τον βιοκλιματικό παράγοντα. Προσόψεις που τις «βλέπει» ο ήλιος π.χ. νότιες ή δυτικές, που τους θερινούς μήνες δεν σκιάζονται, θα πρέπει να βάφονται με ανοιχτά χρώματα, ώστε να αντανακλούν και να μην απορροφούν τη θερμότητα, ζεσταίνοντας ακόμη περισσότερο το εσωτερικό του σπιτιού. Μια βιοκλιματική λύση που θα σας απαλλάξει και από τον προβληματισμό του χρώματος είναι να ντύσετε μια όψη με ένα αναρριχητικό φυτό! Θα σας παρέχει δροσισμό το καλοκαίρι και θα στολίζει το σπίτι σας με τα άνθη του την άνοιξη. 

Κλείνοντας, ας μη ξεχνάμε πως η εικόνα του σπιτιού μας είναι καθοριστική τόσο για εμάς τους ίδιους, καθώς το σπίτι μας είναι μια αντανάκλαση της προσωπικότητάς μας προς τον έξω κόσμο, όσο και για τους γύρω μας, αφού το δικό μας σπίτι θα αποτελέσει το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα ζήσουν, την ίδια τους την πόλη. Γι’ αυτό πριν πάτε να βάψετε το σπίτι σας πορτοκαλί σκεφτείτε λίγο και τους γείτονες!

Αννεζίνα Δαμπολιά  

Αρχιτέκτων Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Πηγή