Τρίτη 25 Νοεμβρίου 2014

Τα φυτοφάρμακα «θερίζουν» τους Ελληνες

Πενήντα παιδιά και περισσότεροι από 120 ενήλικες δηλητηριάζονται κάθε χρόνο στη χώρα μας, ερχόμενοι κατά λάθος σε επαφή με φυτοφάρμακα. 

Οι άνθρωποι αυτοί είτε καταναλώνουν τρόφιμα που προσφάτως είχαν ψεκαστεί με τα χημικά, είτε βρίσκονται από λάθος ή περιέργεια σε αποθηκευτικούς χώρους που τα περιέχουν και τα εισπνέουν. Πολλοί ηλικιωμένοι και νήπια, εξάλλου, τα πίνουν, μη γνωρίζοντας τι είναι.

Θύματα των φυτοφαρμάκων πέφτουν επίσης ετησίως 215 άνθρωποι, οι οποίοιδηλητηριάζονται εν όσω τα χειρίζονται δίχως προφυλάξεις για επαγγελματικούς λόγους (λ.χ. αγρότες, κηπουροί) ή για ερασιτεχνικούς, ενώ άλλοι 72 τα χρησιμοποιούν σε απόπειρες αυτοκτονίας, οι οποίες είναι θανατηφόρες στο περίπου 10% των περιπτώσεων.

Οι περισσότεροι ασθενείς (πάνω από έξι στους δέκα) είναι άντρες, ενώ στις μισές περιπτώσεις τα θύματα των δηλητηριάσεων έχουν εισπνεύσει τα φυτοφάρμακα και σε μία στις τρεις τα έχουν καταπιεί.

Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από το Ελληνικό Κέντρο Δηλητηριάσεων, στο οποίο καταγράφονται όλα τα περιστατικά δηλητηριάσεων που φτάνουν στις υγειονομικές μονάδες της χώρας, καθώς και τα περιστατικά πολιτών που επικοινωνούν απ’ ευθείας με αυτό, ζητώντας συμβουλές για πρώτες βοήθειες.

Οι επιστήμονες του Κέντρου, υπό τη διευθύντριά του κυρία Πολυξένη Νέου, συνέλεξαν τα περιστατικά οξέων δηλητηριάσεων που καταγράφηκαν την περίοδο 2012-2013 και η κυρία Χρυσάνθη Καυκαλά, επιμελήτρια Β’ στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» όπου εδρεύει το Κέντρο, τα ανέλυσε στο πλαίσιο της διπλωματικής της εργασίας στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Διεθνής Ιατρική-Διαχείριση Κρίσεων Υγείας».

Όπως σημειώνει η κυρία Καυκαλά, οι δηλητηριάσεις από φυτοφάρμακα αποτελούν διεθνώς σημαντικό πρόβλημα, με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας να υπολογίζει ότι σε ετήσια βάση συμβαίνουν 500.000 περιστατικά σε όλο τον κόσμο και 5.000 από τους ασθενείς πεθαίνουν.

Ακριβή στοιχεία, ωστόσο, δεν υπάρχουν διότι δεν γίνεται συστηματική καταγραφή των οξέων δηλητηριάσεων από φυτοφάρμακα, ούτε διεξάγονται πολλές μελέτες γι’ αυτές.

Στη χώρα μας, όμως, τα στοιχεία είναι αναλυτικά και συντριπτικά: την συγκεκριμένη διετία δηλητηριάστηκαν από τα φυτοφάρμακα 922 άνθρωποι, οι 100 εκ των οποίων ήταν παιδιά μέσης ηλικίας 4 ετών. Μόνο ένα από τα περιστατικά στους ανηλίκους ήταν απόπειρα αυτοκτονίας και αφορούσε μία 16χρονη.

Αντίστοιχα, η μέση ηλικία των ενηλίκων ασθενών ήταν τα 52,5 χρόνια.

Και τις δύο χρονιές υπήρξε εποχιακή διακύμανση των κρουσμάτων: τα περισσότερα συνέβησαν το τετράμηνο Μάϊος-Ιούλιος και τα λιγότερα κατά τους χειμερινούς μήνες.

Όσον αφορά την κατανομή των κρουσμάτων, συνέβησαν σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας μας, με το νομό Αττικής να έχει μόνο το 6% του συνόλου (ή 31 περιστατικά τον χρόνο), παρότι αναλογικά έχει τον μεγαλύτερο πληθυσμό.
«Ευτυχώς υπάρχει αυξανόμενη τάση στη χρήση λιγότερο τοξικών για τον άνθρωπο φυτοφαρμάκων, σε συμφωνία και με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, οπότε τα περισσότερα ατυχήματα δεν είναι βαριά», λέει η κυρία Νέου. «Ωστόσο το γεγονός ότι σχεδόν τα μισά κρούσματα οφείλονται στα ελλιπή μέτρα ασφαλείας κατά τη χρήση των φυτοφαρμάκων δείχνει ότι υπάρχει έλλειμμα εκπαίδευσης στους αγρότες».

Και κατέληξε: «Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν την ανάγκη για τήρηση των κανόνων ασφαλείας από όλους και καθιστούν επιτακτική την εκπαίδευση των αγροτών στην ασφαλή χρήση των φυτοφαρμάκων».

Το Κέντρο Δηλητηριάσεων αποτελεί τμήμα του Παθολογικού Τομέος του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού». Ο τηλεφωνικός αριθμός για πρώτες βοήθειες είναι 210-7793777.