Τρίτη 25 Μαρτίου 2014

Γιατί τρώμε μπακαλιάρο την 25η Μαρτίου; Τι μπορούμε να μάθουμε για τα ψάρια που καταναλώνουμε;

25 Μαρτίου, εθνική επέτειος και συνάμα μια μεγάλη θρησκευτική γιορτή. Η 25η Μαρτίου επιβάλλει την κατανάλωση μπακαλιάρου. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό σχετίζεται σίγουρα με τη Σαρακοστή, καθώς ο Ευαγγελισμός είναι μια από τις δύο μέρες που επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού (η άλλη είναι των Βαΐων). Η ακριβής όμως αιτία για την επιλογή μπακαλιάρου και όχι κάποιου άλλου ψαριού χάνεται στο παρελθόν. Λέγεται ότι ο παστός μπακαλιάρος κατέκλυσε την αγορά της χώρας μας κάπου στον 17ο με 18ο αιώνα, όταν οι εγγλέζοι τον έφερναν εδώ σε μεγάλες ποσότητες για να πάρουν ως αντάλλαγμα σταφίδες. Το γεγονός ότι ήταν παστός έκανε πιο εύκολη τη συντήρησή του, αλλά και την εξάπλωσή του σε όλη τη χώρα. Ο μπακαλιάρος που συνήθως καταναλώνουμε προέρχεται από τον Βόρειο Ατλαντικό, όπου υπάρχουν τα μεγαλύτερα αποθέματα μπακαλιάρου.

Αυτό όμως που αξίζει να γνωρίζουμε όλοι είναι ότι ο μπακαλιάρος είναι ένα ψάρι που απειλείται με εξαφάνιση, καθώς έχει παρουσιαστεί σοβαρό πρόβλημα με την υπεραλίευσή του. Παρά τα μέτρα που έχουν ληφθεί, η κατάσταση απέχει από το να χαρακτηριστεί ιδανική. Και δυστυχώς ο μπακαλιάρος δεν είναι το μοναδικό ψάρι που κινδυνεύει εξαιτίας της αλόγιστης υπεραλίευσης. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δύο στα τρία ιχθυαποθέματα είναι υπεραλιευμένα ενώ είδη όπως ο μπακαλιάρος του Ατλαντικού και ο ερυθρός τόνος υπεραλιεύονται εδώ και δεκαετίες. Στη Μεσόγειο, 1,5 εκατομμύρια τόνοι ψαριών αλιεύονται ετησίως. Το 83% των τόνων και των ξιφιών που αλιεύονται είναι υπομεγέθη (δηλαδή κάτω από το επιτρεπόμενο μέγεθος). Στη Μεσόγειο, το 82% των ιχθυαποθεμάτων της είναι υπεραλιευμένο.

Ένας από τους βασικούς λόγους της υπεραλίευσης είναι ότι ψαρεύουμε νεαρά ψάρια που δεν έχουν προλάβει να αναπαραχθούν ούτε μια φορά. Ανάλογα με το ρυθμό αναπαραγωγής, αλλά και το γεγονός ότι κάποια ψάρια αλλάζουν φύλο στη διάρκεια της ζωής τους, όπως η γόπα, η υπεραλίευση μπορεί να οδηγήσει και σε απόλυτη εξαφάνιση κάποιων ειδών.

Το πρόβλημα έχει πολλές παραμέτρους και σίγουρα τα μέτρα πολιτικής είναι πάντα το βασικό ζητούμενο. Όλοι μας όμως -ως πολίτες- μπορούμε να συμβάλουμε στην προστασία των ιχθυαποθεμάτων και άρα στην προστασία των θαλάσσιων οικοσυστήματων.

Εμείς οι πολίτες μπορούμε να στηρίξουμε τη βιώσιμη αλιεία αποφεύγοντας να καταναλώνουμε:
  • νεαρά ψάρια και γενικότερα αλιεύματα κάτω από το επιτρεπόμενο μέγεθος.
  • ψάρια κατά την περίοδο αναπαραγωγής τους.
  • παράνομα (και άρα προστατεύομενα) και απειλούμενα είδη θαλάσσιων οργανισμών.

Δείτε πιο κάτω ένα απλό και ελπίζουμε κατανοητό infographic για τα ψάρια, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και τι μπορούμε να κάνουμε.

Χρόνια πολλά στους Ευάγγελους και τις Ευαγγελίες!