Η είσοδος στον παιδικό σταθμό
Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερα παιδιά μικρότερης ηλικίας εγγράφονται σε παιδικούς σταθμούς. Η είσοδος του παιδιού νηπιακής ηλικίας στην κοινωνία του παιδικού σταθμού προϋποθέτει την προετοιμασία τόσο του ίδιου του παιδιού όσο και των γονιών του, ώστε ενωμένη η οικογένεια να προσαρμοστεί στις αλλαγές που επέρχονται στο πρόγραμμα του παιδιού (π.χ. πρωινό ξύπνημα), αλλά κυρίως στις αλλαγές που αφορούν στη συμπεριφορά και στον ψυχισμό του. Το παιδί, ξεκινώντας τον παιδικό σταθμό, αντιμετωπίζει έναν έντονο αποχωρισμό από το μέχρι τότε γνωστό περιβάλλον του σπιτιού και της οικογένειας. Η επαφή με τη δασκάλα και τα άλλα παιδιά δημιουργεί άγχος το οποίο εκφράζεται έμμεσα, π.χ. μειωμένη όρεξη, μελαγχολία, αναζήτηση αγκαλιάς. Επιπλέον, βρίσκεται σ’ ένα νέο περιβάλλον που διέπεται από κανόνες στους οποίους πρέπει να πειθαρχήσει, για να μπορέσει να ενταχθεί στη μικρή κοινωνία του παιδικού σταθμού. Οι περισσότεροι γονείς περιγράφουν τις πρώτες ημέρες ή και εβδομάδες ως τραυματικές. Έχει, ωστόσο, διαπιστωθεί ότι τα παιδιά που εμφανίζουν ιδιαίτερη δυσκολία να αφομοιωθούν στη νέα κοινωνική ομάδα, δηλαδή την τάξη, αντανακλούν τη δυσκολία των γονιών να τα αφήσουν να αυτονομηθούν. Ωστόσο, γρήγορα γίνεται αντιληπτή η θετική επίδραση του παιδικού σταθμού στην ανάπτυξη της κοινωνικότητας. Tα παιδιά μαθαίνουν να μοιράζονται, να διεκδικούν, να δημιουργούν φιλίες, να αναπτύσσουν υγιείς ανταγωνισμούς, να συνεργάζονται μεταξύ τους. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες, ολοκληρώνονται και ωριμάζουν ως προσωπικότητες. Ας μην ξεχνάμε εμείς οι γονείς ότι τα μικρά μας είναι άνθρωποι που ανταποκρίνονται στη συζήτηση. Συζητήσεις σε απλή γλώσσα, με παραδείγματα, αποτελούν ισχυρό σύμμαχο στην αντιμετώπιση κρίσεων, σε κάθε στάδιο της ψυχοκοινωνικής ανάπτυξης του ανθρώπου. Με τη συζήτηση μπορούμε να ενθαρρύνουμε τα παιδιά, καθώς και να τα ανακουφίσουμε από αγωνίες και φόβους. Επιπλέον τους δείχνουμε ότι τα σεβόμαστε και τους δίνουμε την ευκαιρία να εξωτερικεύσουν τις σκέψεις, τις αγωνίες, τις ανάγκες, τους φόβους τους. Από την πλευρά των γονιών, η επίδειξη σταθερότητας στην αντιμετώπιση προβλημάτων αποτελεί αδιαμφισβήτητα την αποτελεσματικότερη τακτική. Για παράδειγμα, όταν ο γονιός ενδίδει κάποιες φορές που το παιδί κλαίει, αρνούμενο πεισματικά να περάσει την πόρτα του σταθμού, και το παίρνει πίσω στο σπίτι, είναι σχεδόν βέβαιο ότι αυτή η αρχικά αναμενόμενη αντίδραση θα γίνει μόνιμη συμπεριφορά. Διατηρώντας την ψυχραιμία μας οι γονείς, και με υπομονή, μπορούμε να καθοδηγήσουμε τα παιδιά μας έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις δύσκολες καταστάσεις. Ένα άλλο θέμα που τρομάζει και απασχολεί τους γονείς είναι η αυξημένη νοσηρότητα που παρατηρείται μεταξύ των παιδιών που πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό. Ας υπενθυμίσουμε τα εξής:
1. Τα φυσιολογικά παιδιά μεγαλώνουν πέφτοντας και αρρωσταίνοντας.
2. Για να ωριμάσει ανοσολογικά ο ανθρώπινος οργανισμός και να μπορεί να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις λοιμώξεις στην ενήλικο ζωή, πρέπει να εκτεθεί σε διάφορους λοιμογόνους παράγοντες στην παιδική ηλικία. Αν όλοι οι γονείς τηρούν τις προφυλάξεις που συνιστώνται διεθνώς, δηλαδή συμμόρφωση με το πρόγραμμα εμβολιασμών και παραμονή του άρρωστου παιδιού στο σπίτι μέχρι να ολοκληρωθεί η ανάρρωσή του, τότε εξασφαλίζεται μείωση των κρουσμάτων στον κλειστό χώρο του σταθμού.
Μια νέα αρχή: Η Α’ Δημοτικού
Μετά τον παιδικό σταθμό και το νηπιαγωγείο έρχεται η Α’ τάξη του Δημοτικού. Τα σημερινά «πρωτάκια» είναι αρκετά προετοιμασμένα έχοντας ήδη φοιτήσει για δύο ή περισσότερα χρόνια σε παιδικό σταθμό και νηπιαγωγείο. Το οργανωμένο και δομημένο περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργούσαν τα προηγούμενα χρόνια τα έχει εφοδιάσει με υπομονή και πειθαρχία βοηθώντας τα παράλληλα να αναπτύξουν συνεργατικό πνεύμα. Σημαντικό είναι εμείς οι γονείς να μην έχουμε απαιτήσεις που ξεπερνούν τις δυνατότητες ενός επτάχρονου παιδιού. Τόσο οι απαιτήσεις του σχολείου, όσο και η πίεση από τους γονείς να είναι το παιδί άριστο, έχουν συχνά ως επίπτωση τη δημιουργία μεγάλου άγχους στο παιδί της Α’ Δημοτικού. Η σχέση του παιδιού με το δάσκαλο ή τη δασκάλα βρίσκεται στο επίκεντρο της καθημερινότητας. Επίσης αναπτύσσονται φιλίες μεταξύ των παιδιών, οι οποίες έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και μεγαλύτερο βάθος. Ένα πολύ βασικό συστατικό της αυτοπεποίθησης του ανθρώπου είναι η δημοτικότητα. Κάθε παιδί επιθυμεί να είναι δημοφιλές στο σχολείο του και αυτό μπορεί ναεπιτευχθεί μέσω της προσωπικής ακτινοβολίας, των επιτυχιών στα μαθήματα και στις αθλητικές δραστηριότητες, της κοινωνικότητάς του, αλλά και μέσω της σωστής ένδυσης και κατοχής παιχνιδιών και σχολικών ειδών. Η συμβολή των γονιών είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στο να καταλάβουν τα παιδιά ποιες αξίες είναι πράγματι σημαντικές. Η παιδιατρική, ως ιατρική ειδικότητα, ασχολείται με την υγεία του παιδιού από τη γέννηση μέχρι την αρχή της εφηβείας. Ως ιατροί, όμως, αναλαμβάνουμε υπεύθυνα όχι μόνο τη σωματική, αλλά και την πνευματική και συναισθηματική πρόοδο των παιδιών δείχνοντας ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιδράσεις που έχουν αντίκτυπο τόσο στην ανάπτυξη των παιδιών όσο και στην εύρυθμη λειτουργία της οικογένειας. Είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε οι γονείς ότι πρέπει να παράσχουμε τις κατάλληλες ευκαιρίες στα παιδιά μας, ώστε να αναγνωρίσουν και να χρησιμοποιήσουν πλήρως το εύρος των ικανοτήτων τους, να διαμορφώσουν την προσωπικότητά τους και να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένους ενήλικες.
Από την κ. Ελένη Γ. Αντωνιάδου,
Αναπληρώτρια Διευθύντρια Παιδιατρικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ
Αναπληρώτρια Διευθύντρια Παιδιατρικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ
